VIERAKKER – Stevan Mokranjac is de naam. Hij leefde van 1856 tot 1914, kon er dus zaterdag zelf niet bij zijn in de Vierakkerse Sint-Willibrorduskerk. Zijn afgezanten waren er wel: drie van zijn composities stonden op het programma dat het Haarlems Studenten Koor (HSK) ten gehore bracht in die majestueuze, maar toch intieme akoestiek. Balkanmuziek luidde de klok, en daarin mocht de ‘vader van de Servische volksmuziek’ niet ontbreken. Te midden van klanken uit Bulgarije, Bosnië, Tsjechië, Griekenland, Albanië, Macedonië, Roemenië en (uitstapje oostwaarts) Georgië.
Het koor trad hier ook in juni op, de temperatuur in de kerk was dezelfde, toen aangenaam koel door de hitte buiten, nu winters koud. Maar het cliché dat muziek je binnenste verwarmen kan als het koud is buiten, werd alleszins bewaarheid. Helemaal in Mokranjacs lied Tebe Pojem, waarbij het koor zich verspreidde rondom de kerkbanken; de stemmen doorgloeiden de toehoorders. Makronjac is er eentje uit het tijdperk van de Romantiek – aha, zo voelt dat dus: troostend en weldadig.
En een derde etiket: noodzakelijk. De wereld kan niet zonder zang. Sinds juni is er nog weer een gruwelijke oorlog bijgekomen. Het is natuurlijk veel te simpel gedacht, maar toch: waarom gaan de mensen in plaats van samen oorlog voeren niet samen zingen? (Waarom zou dat eigenlijk te simpel gedacht zijn?)
Of samen luisteren naar zang, dat kan natuurlijk ook. Toegezongen worden door een koor. Nog een politieke zijsprong: laat de nieuwe regering concerten zoals dit niet met het badwater weggooien.
Niet dat we ons als dit soort vragen aan het stellen waren, of anders hooguit onbewust. We lieten op de eerste plaats de muziek toe in ons hart. We ervoeren de focus maar ook het plezier waarmee de jonge zangeressen en zangers zich in al die vreemde talen uitten, schijnbaar moeiteloos. We zagen hoe één van hen, Gerben Rebel, schijnbaar achteloos zijn hand opstak toen dirigent Reyer Ploeg hem had genoemd als arrangeur van het Albanese liefdeslied Jarnana: Jo, dat ben ik!
Maar we realiseerden ons toch ook dat de muziek zelf weer een uiting, een verwerking kan zijn van onderdrukking en andere ellende. De Oost-Europese klassieker Ederlezi ontstond als reactie op het gruwelijke lot van de Roma en Sinti in de Tweede Wereldoorlog. Tegelijkertijd is het een oproep om feest te vieren. Om het lot te overwinnen, de oorlog achter je te laten. Zoals het Haarlems Studenten Koor het zaterdag zong, was het gewoon een prachtig lied.
Sa o Roma, babo babo,
Ederlezi, Ederlezi,
Sa o Roma daje.
Alle Roma, vader,
Ederlezi, Ederlezi,
Alle Roma, moeder.
‘Klanken van vrede en vreugde’ is de ondertitel van het concert. De jongste bezoeker, een klein kind op de arm van haar moeder, liet tijdens de liederen geregeld van zich horen. Een toekomstig lid van het HSK, kan niet missen. Het was niet storend, het hoorde erbij, het was één van de stemmen die aan de ‘vrede en vreugde’ bijdroeg. Misschien wel het meest van allemaal.
© 2023. Natuurvertaler & Co
Als blijk van waardering en ter ondersteuning van natuurvertaler.nl kun je een bedrag naar keuze overmaken:
Betaling geschiedt veilig via iDeal of PayPal
Of rechtstreeks overmaken naar NL96ASNB0707472814 ten name van Natuurvertaler.
Alle gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld.
Vragen, opmerkingen? Vul dan het contactformulier in.
