Een theatervoorstelling met een toegift, als bij een concert: we want more. Ongewoon misschien, maar niet voor het twaalfkoppige muziekgezelschap De Kift. Het lied Rolfie – met als refrein een door iedereen meegezongen Joyceiaans ‘Ja, ja, ja!’ – vormde de perfecte afsluiting, de toekift zogezegd, van een avondje weldadige energie, die vrijdag op elke stoel van de Kleine Zaal in de Deventer Schouwburg voelbaar was.
Nadeel in vergelijking tot bijvoorbeeld het concert in poptempel het Burgerweeshuis januari vorig jaar: op stoelen kun je als publiek je energie, je behoefte om mee te swingen, moeilijk kwijt. Een beetje meebewegen met je hoofd, je schouders en je voeten, daar moet het bij blijven. Maar het voordeel is groter: bij een popconcert valt nu eenmaal een hoop weg in gedans, geklets en gedrink. In het theater kun je een speld horen vallen waar dat nodig is. Uiteraard niet als de blazers op volle toeren draaien, wel als de cello of de altviool solo om aandacht vragen. En vanzelfsprekend bij het gesproken en het gezongen woord, de poëzie, een wezenlijk bestanddeel van de Kift-aanpak.
De voorstelling bevatte meer gesproken woord dan de concerten, niet alleen van zanger/ trompettist/gitarist Ferry Heijne, pianist/accordeonist Frank van den Bos en drummer Wim ter Weele, ook van onder anderen Lot Vandekeybus, die haar trombone terzijde legde om zich, zittend op een koffer, publiekelijk te herinneren hoe het ook alweer zat met die groene boom en de bocht in de zee…
De teksten van De Kift, door Ferry Heijne zorgvuldig geplukt uit de wereldliteratuur, zitten vol raadselachtigheden en rake beweringen over leven, liefde, dood en tijd. Daardoor weet je dat de muziek daar óók over gaat. Maar dat had je, hoewek vastgekluisterd aan je stoel, ook al wel gevoeld natuurlijk.
De recentste plaat van De Kift, Bal (uit 2017), werd integraal uitgevoerd, dat wil zeggen: het luidruchtige openingsnummer als laatste, nadat daarvoor juist het zachtste nummer had geklonken en de voorstelling heel even als nachtkaars leek uit te gaan.
Niets was minder waar.
Bal werd aangevuld met klassiekers als de meezinger Wee mij en – hoogtepunt van de avond – Noorderzon, een nummer van de cd Brik (uit 2011), dat een wonderbaarlijke warmte de zaal in blies: ‘Breng je vreugde, breng je lijden, voer je mij de waanzin in?’
De Kift toont al ruim dertig jaar lang aan dat absurdisme kan samenvallen met ontroering, dwaasheid met ernst, muziek met poëzie. Dat laatste is natuurlijk al sinds mensenheugenis bekend, maar het is fijn, het stemt je in de huidige apocalyptische tijden vrolijk en gelukkig als dat op een kille decemberavond zo vol overgave wordt overgebracht.
 |
| Drummer en zanger Wim ter Weele luistert elk De Kift-optreden op met zijn tekenkunst. Al vóór het programma in Deventer begon, was hij aan de slag gegaan. |