column in dagblad de Stentor van 6 december 2011
Hulpvaardig
Je zou denken dat het makkelijk te vinden was. Een kennis van mij, een vrouw van 82 met veel liefde voor literatuur, kent enkele dichtregels uit haar hoofd waarvan ze de oorsprong niet weet. Ze declameerde ze toen ik bij haar op bezoek was, ik noteerde ze. De eerste drie:
‘Als zij die onze meerd’ren zijn
verzachten kunnen onze pijn
lijkt nauw vijandig wat ons plaagt.’
Ik was van plan ze thuis te googelen en haar dan terstond van de herkomst op de hoogte te brengen. De regels bleken op internet wel te vinden, maar zonder enige bronvermelding op een voor buitenstaanders verder niet toegankelijke website. Ik heb de regels aan verschillende mensen voorgelegd; niemand ervoer een schok der herkenning. Toen kwam ik op het idee Deventenaar Georg Hartong te benaderen. Belezen man, die laatst 77 boeken schonk aan het op te richten Geert Groote Informatiecentrum. Hij reageerde de volgende dag al per mail: de regels komen uit Shakespeares toneelstuk King Lear (1605), waarschijnlijk in de vertaling van L.A.J. Burgersdijk, eind 19e eeuw, een literator die in Deventer woonde.
Uit mijn kast haalde ik een pocket met de Engelse tekst van King Lear. Derde bedrijf, zesde toneel. Het zou kunnen kloppen.Dat iemand zoiets wéét! In de Athenaeumbibliotheek hebben ze Burgersdijk, zei Hartong in al zijn hulpvaardigheid ook nog. Ik ging er zo snel ik kon heen. Eerst vroeg ik om Burgersdijk. Twee vriendelijke bibliotheekmedewerksters kwamen in actie om zijn boek op te zoeken. Helaas bleek het niet de vertaling die ik zocht. Eén voor één heb ik nog zes andere boeken opgevraagd. Onder meer de vertaling van Komrij. Elke keer dat de medewerkster er een op mijn tafel legde, bladerde ik als een gek naar de bewuste passage. Het waren twee hele spannende uurtjes in de bibliotheek. De spanning is nog niet voorbij, ik heb de bedoelde vertaling nog steeds niet. Belandde per e-mail bij het Hugo Claus Documentatie- en Informatiecentrum in Vlaanderen. Kreeg per omgaande een hartelijk, maar negatief antwoord van een medewerker aldaar. Koning Lear werd gek (daar gaat Shakespeares stuk over), maar ik ben tot nu toe vooral blij vanwege zoveel hulpvaardigheid.
ⓒ 2011 Sander Grootendorst/ de Stentor