Vijfentwintig meter hoog, tien meter breed. Kunstenaar Tanja Papez neemt de uitdaging aan: ze gaat De Poortwachters, het kunstwerk van Jessica Heijkoop uit 1997 op de zijgevel van de flat aan de Beethovenstraat in Zutphen, overschilderen. Het wordt weer als nieuw.
Lees het artikel op de site van Achterhoek Nieuws
In de verzameling van Erfgoedcentrum Zutphen bevindt zich een ansichtkaart van het vijfentwintig jaar oude kunstwerk in niet-verweerde toestand. Het blauw bovenin is donkerder en krachtiger, het groengeel van de gewaden feller. De tand des tijds heeft langzaam maar zeker zijn werk gedaan. Hoe lang zou het duren voordat De Poortwachters onherkenbaar verbleken?
Zo ver komt het niet, de Zutphense Tanja Papez (50), mag van woningcorporatie Iedereen1 het kunstwerk herstellen. Wat in de praktijk neerkomt op: zorgvuldig overschilderen. Makkelijker gezegd dan gedaan.
“Ik heb vorig jaar ook de muurschildering aan de Rossinistraat mogen restaureren. Die is nóg ouder, dertig jaar. Had al wel gedacht dat De Poortwachters ook aan de beurt zouden komen, maar niet dat Ieder1 me al zo snel zou benaderen. De vorige muur was twaalf meter hoog, deze is vijfentwintig. En dan te bedenken dat ik echt wel hoogtevrees heb. Maar ik heb gemerkt dat het een kick geeft als het dan toch lukt. Het zal wel even slikken zijn, toch ben ik er zeker van dat het ook nu goed gaat komen.”
Hing ze vorig jaar in een ‘los in bakje aan een hoogwerker’, dit keer wordt er een hangbruginstallatie op het dak geplaatst, een soort flexibele steiger. “Dan ga je langs de wand op en neer, blijf je dichter bij de muur.” Dat geeft vertrouwen, en bovendien constateert Papez, omhoog kijkend richting het dak, dat het schilderwerk bovenin ‘duidelijk minder gedetailleerd’ is dan beneden. Daar is ze dus minder lang mee bezig. De basis van het kunstwerk bestaat uit vierentwintig vierkanten met in elk daarvan een afbeelding. “Er zitten verwijzingen in naar de Hanzetijd, dat schip bijvoorbeeld, en dat huisje. Dáár staat: Geloof, hoop en liefde. En dit – dat heb ik aan de kunstenaar gevraagd – dat is gewoon: alle eendjes zwemmen in het water. Leuk voor de kinderen die hier wonen.”
Papez is bij kunstenaar Jessica Heijkoop op bezoek geweest. “Ik wilde haar er natuurlijk bij betrekken en zeggenschap geven. Ze toonde zich verguld toen ze hoorde dat haar schildering weer vijfentwintig jaar zal voortbestaan. Samen hebben we de kleuren bepaald. Ze vertelde dat het geschilderd is met verf van het bedrijf Brillux uit Apeldoorn. Die ga ik nu ook weer gebruiken.” Heijkoop kon in 1997 eveens aan het werk op een hangbrugconstructie. “Zutphen was zijn tijd vooruit.” Dat geldt ook al voor het idee van muurschilderingen op grote gebouwen überhaupt; tegenwoordig steeds meer in trek. Zo mag Papez in Spankeren een muur beschilderen van een gezinsvervangend tehuis. “De bewoners kiezen allemaal een bloem uit, die wordt in de schildering opgenomen. Symbool voor ieders groei en bloei.”
De Poortwachters bewaken symbolisch Papez’ geboortestad Zutphen. Haar eigen werk is onder meer te zien in het ziekenhuis en de brandweerkazerne en (het enige in de buitenlucht) op een garage in De Hoven.
De klus aan de Beethovenstraat kan in de week van 17 oktober van start. “Er moet in deze muur eerst nog isolatiemateriaal worden gespoten, in vierenveertig gaten. Die maak ik dan weer dicht.” Papez hoopt op drie droge oktoberweken. Mocht dat tegenvallen, is er speelruimte. Valt oktober helemaal in het water, is het voorjaar van 2023 een alternatief.“Verzekeringstechnisch ben ik wat de hangbrug betreft gehouden aan de werktijden van bouwvakkers, terwijl ik het zelf fijn vind om ’s avonds en in het weekend door te gaan, zeker als het dan goed schilderweer blijkt te zijn. Misschien kan ik op de grond een steiger neerzetten, vanwaar ik de vakken beneden kan doen.
Zelfs om daar goed bij te kunnen, moet je al de hoogte in. Papez stelt zich onder aan de gevel op en tuurt richting de hemel. “Als ik daar straks vijfentwintig meter boven de grond hang, heb ik natuurlijk wel een prachtig uitzicht over de stad.”
© 2020 sander grootendorst / Achterhoek Nieuws