In memoriam Chris Schriks (1931-2024)
WARNSVELD/ZUTPHEN – Op interview bij Chris Schriks, de oprichter van de Walburg Pers, kwam ik al snel tot de conclusie dat ik zelden of nooit iemand van 84 had ontmoet die nog zo scherp van geest was. Het interview, in 2016, ging over zijn nieuwste boek. En bij een interview in 2020 sprak de 88-jarige Schriks ook weer vol energie over een van zijn grote passies: de grafische kunst.
Door Sander Grootendorst
Beide keren was zijn vrouw Tonneke erbij en ze deelde in hun Warnsveldse woning mee in het gesprek. Schriks had een ijzersterk geheugen; één datum zou hij sowieso nooit vergeten: “4 april 1956. Toen hebben we elkaar voor het eerst ontmoet. We zijn nog altijd samen.”
Vijf jaar later, in 1961, zette de geboren Helmonder Schriks in Zutphen drukkerij/uitgeverij Walburg Pers op. In een pand aan de Zaadmarkt waar het bedrijf nog tot 2019 gevestigd zou blijven. ,,Het was een rommeltje met vooral veel oud ijzer”, vertelde Schriks over de begintijd. “We hadden er drie jaar de handen vol aan om er wat van te maken, werkten tachtig uur in de week. Mijn vrouw was van Nijmeegse directeursvrouw een Zutphense poets- en koffiezetjuffrouw geworden.”
De inspanning heeft zich geloond. De Walburg Pers kwam tot bloei. De uitgeverij is actief is op het gebied van cultuurgeschiedenis in de ruimste zin van het woord, zowel lokaal, nationaal als internationaal. Soms voor specialisten, maar vaak ook voor een groot publiek. Tegenwoordig zit het bedrijf aan de Polllaan op bedrijventerrein De Mars. De drukkerij is al eerder afgestoten.
In 1999 droeg vader Schriks de Walburg Pers over aan zoon Pieter, die onder meer de boeken ging uitgeven van… zijn vader. Triest genoeg is Pieter in 2017 op 52-jarige leeftijd overleden. De andere kinderen zijn Christiaan en Marieke, van wie de laatste bekend werd als cultuurwethouder van Zutphen. “Het uitgeven zat bij mijn vader letterlijk in zijn dna”, schrijft ze op LinkedIn.
Die vader was zelf de oudste van elf kinderen. Even terugschakelen van de oude, wijze man naar de jongeling van lang geleden. Veertien was hij toen hij zich aan het eind van zijn eerste naoorlogse schooljaar meldde bij Uitgeverij Helmond. “Ik kwam er vrijdag om vijf uur aan, in mijn korte broek. Liet mijn diploma zien. Als je dat had, mocht je werken. Officieel eigenlijk niet, maar oogluikend werd het toegestaan. ‘Het is in orde, tot maandag’, kreeg ik te horen. ‘Tot maandag?’ vroeg ik. ‘U bent nog een uur open, ik kan meteen beginnen’.”
Inderdaad, in zijn dna…
Zijn interesse omvatte alle aspecten van het uitgeven, ook de juridische. Bijvoorbeeld het auteursrecht. Een onderwerp waarop hij in 2004 – al niet meer de jongste – promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam.
En hij was dus schrijver: in het boek dat de aanleiding vormde voor het interview in 2016 stond de 19e-eeuwse Amsterdamse voorvechter van het auteursrecht Frederik Muller centraal. Het was het twintigste boek van Schriks’ hand. Schriks’ eigen rijke leven zou ook zonder meer een biografie waard zijn.
Daarin zou dan zeker de grafische kunst aan bod moeten komen. Chris en Tonneke Schriks verzamelden grafiek en waren bevriend met bekende kunstenaars op dat gebied.
Laatst kreeg ik een exemplaar van het landelijke tijdschrift GrafiekWereld onder ogen. Er stond een artikel in ter nagedachtenis aan de Zutphense kunstenaar Nelleke Wiersma, geschreven door stadgenoot Peter Kooij
De voorloper van Grafiekwereld heette Exlibriswereld. Eén keer raden wie de oprichter daarvan was… Chris Schriks, hij heeft als boekenman en kunstliefhebber zijn sporen ruimschoots verdiend. En als echtgenoot, vader en grootvader van drie kleinkinderen.
Chris Schriks is 15 januari op 92-jarige leeftijd overleden.
© 2024 Sander Grootendorst / Achterhoek Nieuws