In omgekeerd chronologische volgorde:
“Like ammonites”
En net als de Einstürzende Neubauten (zie onder) grijpt Nemo Mittler in het lied I Broke The Code terug op de fossiele wereld. “Like ammonites/ I just gave it some time.” Hij won het Eurovisie Songfestival met dit verrassende nummer, dat in korte tijd meerdere muziekstijlen aan zich bindt. Het doet enigszins denken aan Sparks, qua compositie en qua hoge stem. De jaren zeventig waren een androgyne tijd; Nemo Mittler noemt zichzelf ‘non-binair’, man noch vrouw en het lied gaat daar ook over. Het kostte hem wel wat geduld, miljoenen jaren als het ware, maar eindelijk heeft hij zijn positie, zijn vorm van mens-zijn, gevonden. (Het woord ‘hij voldoet hier feitelijk niet, evenmin als zij of hij/zij; misschien kiezen voor nemo, eventueel af te korten tot n’m?) Overigens is komisch aandoende vergelijking met ammonieten een eveneens Sparks-achtige tekstwending. Het nummer is natuurlijk wel een stuk orkestraler dan de LP Kimono My House uit 1974, maar de Sparks kenden begin deze eeuw ook een orkestrale periode met onder meer het album Lil’ Beethoven.
Nog een referentie: ‘non-binair’ heeft een link met ‘A-dwaita’, ‘niet twee zijnde’, een begrip uit de hindu-religie, als pseudoniem ingezet door de Nederlandse dichter Johannes dèr Mouw (1863-1919).
12 mei 2024
***
Het is vandaag tweehonderd jaar geleden dat de Negende Symfonie van Ludwig van Beethoven in première ging. Een muziekstuk dat eindigde in grootste koorzang, op tekst van Friedrich Schiller. Alle Menschen werden Brüder. Het zou Beethovens beroemdste worden. De compositie zit vol passie én fijngevoeligheid, én: perfect in elkaar. Het klassieke en het romantische vloeien naadloos in elkaar over. Graag had ik erbij willen zijn, op 7 mei 1824, in het Kärntnertortheater in Wenen. Het moet voor het publiek een schok zijn geweest, zoveel originaliteit. Een weldadige schok, neem ik aan. Het schijnt dat de vrijwel dove Beethoven zelf als dirigent optrad, maar na afloop het daverende applaus niet hoorde. En dat een van de lead-zangeressen hem toen duidelijk maakte dat hij zich moest omdraaien naar het publiek. Er was nog geen RTL Boulevard-verslaggever bij die hem kon vragen: “Wat ging er door u heen?”
Hoe zeker deze anekdote is, weet ik niet, maar het is ontroerend, ook al zou het niet kloppen. Dat Beethoven in Zutphen geboren zou zijn, is hoogstwaarschijnlijk echt niet waar. Let wel: hoogstwaarschijnlijk. Er zijn vage aanwijzingen. Vader Beethoven trok als zanger met zijn gezin door stad en land en ze logeerden mogelijk in een hotel aan de Zutphense Laarstraat. In diverse publicaties in de negentiende eeuw werd plompverloren gemeld: Beethoven, geboren 1770 te Zutphen. Maar de wens was allicht de vader van de gedachte…
Officieel werd de componist geboren in Bonn, maar daarvoor is evenmin overtuigend bewijs. Hoe dan ook: het Zutphense gerucht is het een van de aanleidingen voor het Beethoven Festival, dat volgende maand weer in de IJsselstad plaatsvindt. En waar ook de Negende wordt uitgevoerd: door Het Utrechts Studenten Koor en Orkest, op 28 juni. De symfonie klonn nog nooit eerder in de Buitensociëteit, die in 1891 werd gebouwd. Toch weer een première dus. info: beethoven-festival.nl.
(Voorproefje: een recente uitvoering door de Britse Hanover Band, op instrumenten uit Beethovens tijd. Luister en huiver: vooral het koper geeft kippenvel).
7 mei 2024
****
“Fossilien, die wir beide sind.”
Op hun nieuwe plaat bezingen en bespelen de Einstürzende Naubauten trilobiten, miljoenen jaren geleden uitgestorven levensvormen: https://www.youtube.com/watch?v=_348mOUYihU
11 april 2024
****
“Not that I don’t want to return”
Op haar nieuwe plaat bezingt Beth Gibbons de seconde waarin we nu leven:
https://www.youtube.com/watch?v=Jp5s8GjzpCw
10 april 2024
***
De Matthäus Passion volgens Henk (en Saskia, Marko en Martijn)
28 maart 2024